بره موم چیست؟

چقدر درباره بره موم می دانیم؟

نام بره موم  در زبانی یونانی به معنی قبل از شهر و نسخ ایرانی عمدتا به نام کناره کندو از آن نام بره می شود.بره موم یکی از محصولات زنبور عسل است که توسط زنبورها از ترکیبات مختلف از گیاهان جمع آوری شده و فرآوری آن توسط زنبورها صورت می گیرد.در تعاریفی  بره موم را  صمغی می دانند که توسط زنبورها از جوانه های برگ و ترشحات درختان و مخروطیان جمع آوری می شود.

این محصول برای زنبور عسل بسیار مهم است و بیشتر برای محافظت از کندو استفاده می شود. بره موم زنبورها را در برابر بیماری ها و همچنین در برابر تغییرات آب و هوایی مانند باد و سرما محافظت می کند. کیفیت این محصول به محیط زنبور عسل و شرایط فرآوری آن بستگی دارد. بره موم یک محصول زنبور عسل رزینی پیچیده با خواص فیزیک و شیمیایی منحصر بفرد است. شما می توانید بره موم را با رنگ های مختلف مانند کرم، زرد، سبز، قهوه ای روشن یا تیره  در طبیعت ببینید. از اهمیت این محصول برای زنبور همین بس که زنبور گرده، عسل و ژل رویال را بعنوان غذا می خورند، اما بره موم را نه.

تاریخچه بره موم

اولین مصرف کنندگان شناخته شده بره موم مصری ها بودند. گزارش های مختلفی از استفاده سومری ها، بابلی ها و آشوری ها از بره موم وجود دارد. اولین نسخه خطی در مورد بره موم توسط ارسطو نوشته شده است. پزشک یونانی، بقراط (460-377 قبل از میلاد)، خواص درمانی بره موم را برای پیشگیری و درمان بیماری ها کشف کرد. رومی ها زنبورداری را بیشتر توسعه دادند و دانش و فواید بره موم را گسترش دادند. پلینی (23 – 79 پس از میلاد) در تاریخ طبیعت گرایان خود نوشت که بره موم “تومورها را از بین می برد، بیماری های عصبی را تعدیل می کند و زخم ها را بهبود می بخشید…”.

و از قرن دوازدهم در اروپا بره موم بیشتر برای استفاده  موضعی استفاده می شد. گزارش های زیادی وجود دارد که در سال 1900، از بره موم برای معالجه سربازان مجروح در جنگ های بوئر استفاده می شده است.

با این حال، تنها در پنجاه سال گذشته است که دانشمندان با اثبات مصارف داروئی  و درمانی آن به معرفی بره موم به عنوان یک ماده پزشکی فعال و مهم  همت بیشتری داشته اند.

ترکیب بره موم

تحقیقات زیادی برای شناسایی ترکیبات بره موم  انجام شده است که بر اساس این تحقیقات بیش از 250 ماده  در آن گزارش شده است. در اکثر مقالات و گزارشات، ترکیبات بره موم به شامل رزین (50-55%)، موم (30%)، اسیدهای آمینه، اسیدهای آلی، عناصر ریز مانند آهن، مس منگنز، روی، پلی فنل ها، فلاونوئیدها، آنتی بیوتیک ها طبقه بندی می شوند. ویتامین های B، E، C، H و P، پرو ویتامین A (5-6%) و گرده ها (4-10%) نیز بخشی از این ترکیبات را تشکیل می دهند.

بره موم زنبور عسل سرشار از ویتامین ها و مواد معدنی مانند: ویتامین A ( کاروتن)، ویتامین B1، ویتامین B2، ویتامین B3، بیوتین، مجموعه ای از بیوفلاونوئیدها، کلسیم ، منیزیم، آهن، روی، سیلیس، پتاسیم، فسفر، منگنز، کبالت و مس می باشد.

بره موم حاوی تعدادی ترکیبات ناشناخته است که به طور هم افزایی برای ایجاد یک ماده مغذی کاملا متعادل در بدن  کار می کنند. جداسازی و شناسایی شیمیایی نشان داد که شانزده-هجده اسید آمینه در بره موم می تواند وجود داشته باشد.همچنین، بره موم حاوی ترپن های دارویی (منتول و تاکسول)، اسید کافئیک (مبارزه کننده سرطان) است.

بره موم حاوی بسیاری از همان پلی فنول های  مشابه موجود در گرده زنبور عسل است، اما با مقادیر بسیار بالاتر، پلی فنل ها به عنوان مهم ترین ترکیب، خواص آنتی اکسیدانی و دارویی بسیار قوی را در بره موم ایجاد می کنند.

پلی فنول ها و فلاونوئیدها در بره موم

ترکیبات بیولوزیک و شیمیایی اصلی موجود در بره موم عبارتند از فلاونوئیدها، فنول ها و ترپن ها. فلاونوئیدهای موجود در بره موم مسئول فعالیت های بیولوژیکی هستند. همچنین، آنها مسئول رنگ ها و آنتی اکسیدان هایی هستند که از کندوی زنبور و محتویات ان در برابر رادیکال های آزاد مضر محافظت می کنند.

بره موم شامل تعدادی از مواد متعلق به خانواده فلاونوئیدها از جمله بتولن و ایزووانیلین است. فلاونوئیدها کیفیت ویژه ای در کنترل میکروارگانیسم ها به ویژه قارچ ها، ویروس ها و باکتری ها (هر دو نوع گرم مثبت و گرم منفی) دارند. برخی از فلاونوئیدهای گزارش شده شامل کورستین (آنتی هیستامین)، آپژنین (آپوپتوز)، گالانژین، کامفرول (جلوگیری از آسیب اکسیداتیو سلول ها، لیپیدها و DNA، سرطان سینه)، لوتئولین (ضد التهاب ضد حساسیت، ضد سرطان)، پینوسمبرین (خواص ضد باکتری)، پینو استروبین و پینو بانکسین. انجام می دهند.

پلی فنول ها ترکیبات بسیار جالبی در بره موم هستند. یکی از این پلی فنل ها استری شامل اتیل استر اسید کافئیک یا CAPE) است که در تحقیقات پزشکی بسیار مورد توجه قرار گرفته است. آرتیپیلین C نه تنها به دلیل ضد میکروبی بودن بلکه به دلیل سمیت آن برای سلول های توموری توجه زیادی را به خود جلب کرده است.

آنالیز فلاونوئیدهای موجود در بره موم با روش های رنگ سنجی، کروماتوگرافی لایه نازک، کروماتوگرافی گازی، کروماتوگرافی گازی- طیف سنجی جرمی و کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا انجام می گردد.

کاربرد دارویی بره موم

بره موم  بعنوان مناسبترین داروی پیشگیرانه طبیعت نامیده می شود، و همچنین یکی از قدیمی ترین و موفق ترین داروهای جهان است. در یکی از تحقیقات بسیار ساده اما جالب، Thichonov و Salo پس از 17 سال تحقیق در مورد اثر  ضد باکتریایی بره موم دریافتند که «…بره موم فعالیت باکتریواستاتیک تتراسایکلین، نئومایسین، پلی‌مایسین، استرپتومایسین، پنی سیلین، نئومایسین، پلی‌مایسین و تتراسایکلین را افزایش می‌دهد. ….“.

بره موم به عنوان یک داروی طبیعی با عملکرد بالا در طول تاریخ بشر مورد توجه پزشکان و محققان بوده است. گزارش ها و مطالعات بالینی زیادی برای اثرات پیشگیرانه و درمانی بره موم از جمله سرماخوردگی و گلودرد، زخم معده، سوختگی، بواسیر، التهاب مفاصل، تقویت عضلات و سیستم ایمنی بدن وجود دارد. مواد فعال موجود در بره موم آنتی اکسیدان، ضد باکتری، ضد قارچ، ضد ویروس و ضد التهاب می باشند.

اثرات درمانی بره موم در ترمیم پوست و بیماری های پوستی مورد توجه  شرکت های دارو سازی قرار گرفته  است. طبق متون علمی و اسناد سازمان غذا و داروی آمریکا، بره موم را می توان برای تقویت سیستم ایمنی و افزایش مقاومت بدن در برابر میکروارگانیسم ها و همچنین برای پیشگیری و درمان بیماری ها استفاده کرد. به دلیل این همه فعالیت بره موم مانند آنتی اکسیدان، ضد میکروبی و ضد قارچ، ضد سرطان. و غیره، بره موم فرصت هایی را در زمینه فناوری غذایی، آرایشی و بهداشتی و استفاده دارویی  ایجاد نموده است.

جدول خلاصه تحقیقات بالینی در مورد پیشگیری و درمان بیماری ها توسط بره موم را نشان می دهد.

Stomach ulcers	Hair loss	Hay-fever	Acne
Toothaches	Insect bites	Corns	Asthma
Inflammation of the nasal passage	Flu	Arthritis	Eczema
Warts	Inflammation of the gums	Diarrhea	Burns
Moles	Inflammation of the ears	Bleeding gums	Boils
Inflammation of the prostate gland	Callused feet	Gastritis	Gout
Tennis elbow	Diaper rash	Bedsores and Blisters	Prevent wound contamination
Psoriasis	Female complaints	Burning tongues	Increase immunity
Sore throats	Common cold	Wound healing	Canker sores (aphtha)
Reduction of joint pains	Help cure cancer	fight viral diseases	skin inflammation
Swollen glands	Prevent sunburn and UV effect	Canker sores (aphtha)	Regulator of glands and blood factors